دیندارى و کاهش جرم
دیندارى و کاهش جرم
دیندارى و کاهش جرم
پدیدآورنده : حسین بافکار
مفهومشناسى دین و دین دارى
دیندارى نیز عبارت است از پاىبندى فرد به دینِ پذیرفته خویش. این پاىبندى در مجموعهاى از باورها، احساسها، کارهاى فردى و جمعى که گرد خداوند (امر قدسى) و ارتباط ایمانى با اوست، سامان مىپذیرد».
برخى از اندیشمندان غربى مانند گلاک و استارک با بررسى پژوهشهاى دینى، دیندارى را در بردارنده جنبههاى زیر دانستهاند:
۱. جنبه اعتقادى یا باورهاى دینى.
۲. کارهاى دینى که شامل شعایر و مناسک و پرستش و دعاست.
۳. بُعد تجربى دین که در موقعیتهاى برتر ایجاد شده، فرد، خود را با شعور برتر رو به رو مىبیند.
۴. دانش دینى (آگاهى فرد مؤمن از دین پذیرفته او).
۵. پىآمدها (این بعد از دین بر رفتار روزمره و غیردینى افراد اشاره مىکند.)
از دیدگاه این دو دانشمند در همه دینها با وجود تفاوتهایى که در امور جزئى وجود دارد، عرصههاى مشترکى به چشم مىخورد که دیندارى در آن آشکار مىشود. این عرصهها شامل جنبههاى اعتقادى، کارهاى دینى، فکرى، عاطفى و پىآمدهاى است.
علامه محمد تقى جعفرى تقسیمبندى گلاک و استارک را از دیندارى، یکى از عالىترین تقسیمبندىها مىداند و توجه آن را براى پژوهشگران ضرورت درجه اول دانسته است.
پیام متن
نقش دین در کاهش جرم و کجروى اجتماعى
نویسنده دیگرى در این باره مىنویسد:
«پرورش درست مذهبى که بر مبناى علمى استوار باشد و داشتن ایمان کامل، بزرگترین عامل بازدارنده جنایى است».
همچنین فروید و رایزمن معتقدند:
عواملى وجود دارند که انسان را به طور درونى از کارهاى نامشروع و خلاف باز مىدارند. یکى از مهمترین این عوامل دین است. دین با ایجاد یک سامانه کنترل درونى قوى در انسانها آنها را از انجام دادن کارهاى خلاف و نامشروع باز مىدارد و سبب مىشود که آدمیان خود را از لحاظ درونى کنترل کنند. این، قوىترین و مؤثرترین کنترل است، آن هم بدون هزینه نیروى انتظامى.
به عقیده علامه طباطبایى نیز:
هر چند قوانین و مقررات عادلانهاى وضع شود و احکام جزئى سخت و تهدیدکننده هم وجود داشته باشد، در عین حال، جلوى تخلف و ارتکاب جرم را جز به وسیله اخلاق فاضله انسانى نمىتوان گرفت. قوانین و مقررات، از تخلف و نافرمانى در امان نمىماند مگر اینکه بر پایه اخلاق فاضله انسانى قرار داده شود و اخلاق نیز نمىتواند سعادت انسانى را تضمین کند و او را به کارهاى شایسته وا دارد، جز در صورتى که متکى بر توحید [دین توحیدى] باشد.
پیام متن
برخى از آموزههاى دینى و نقش آنها در پیشگیرى از جرم:
۱. یاد خدا
استاد شهید مرتضى مطهرى در این باره مىگوید:
هر اندازه که ایمان مذهبى انسان بیشتر باشد، بیشتر به یاد خداوند است و هر اندازه که انسان به یاد خداوند باشد، کمتر معصیت مىکند. معصیت کردن و نکردن، دایر مدار علم و آگاهى نیست، بلکه دایر مدار غفلت و تذکر است. به هر اندازه که انسان غافل باشد، یعنى خداوند را فراموش کرده باشد، بیشتر معصیت مىکند و هر اندازه که خداوند بیشتر به یادش بیاید، کمتر معصیت مىکند. عصمت، نهایت درجه ایمان است و ایمان به هر اندازه که بیشتر باشد، انسان بیشتر به یاد خداوند است. اگر کسى دائمالحضور باشد و همیشه خداوند در نظرش باشد، طبعا هیچوقت گناه نمىکند. البته ما یک چنین دائمالحضورى غیر از معصومین علیهمالسلام نداریم... و عبادت براى این است که انسان زود به زود به یاد خداوند بیفتد و هر چه که انسان بیشتر به یاد خدا باشد، بیشتر پاىبند اخلاق و حقوق خواهد بود.
پیام متن
۲. وضع قوانین استوار و مطمئن
امر به معروف و نهى از منکر، یکى از اصول عملى پیشرفته دین اسلام است که همانند نماز و روزه و حج بر مسلمانان واجب است. عملىشدن این اصل در جوامع اسلامى، ساز و کار بسیار نیرومندى براى کنترل کجروىهاى اجتماعى به وجود مىآورد.
در واقع، دین اسلام با سفارش به امر به معروف و نهى از منکر، افراد دیندار را موظف مىکند در برابر رفتار مجرمانه افراد احساس مسئولیت کنند و سکوت اختیار نکنند و با گفتار و رفتار مناسب پاسدار فضیلتها و نیکىها در جامعه باشند و از گسترش هر گونه هنجارشکنى و کجروى و جرم و بزه در اجتماع پیشگیرى کنند.
بىگمان، اگر دو واجب امر به معروف و نهى از منکر به درستى، صورت مىگرفت، اکنون از بسیارى از جرمها و بزهها خبرى نبود و دامان جامعه از بسیارى از آلودگىهاى برخاسته از تبهکارها پاک بود.
پیام متن
۳. پرورش وجدان یا نفس سرزنشگر
اگر نهال وجدان آدمى همواره بر اثر دستورهاى دینى آبیارى شود، میزان گناه و جرم آدمى به کمترین اندازه ممکن خواهد رسید.
پیام متن
۴. باور به روز رستاخیز
علامه طباطبایى در این باره مىفرماید:
انسان معتقد به معاد، مىداند که اعمالش همواره تحت کنترل و ظاهر و باطن اعمالش پیش خداى دانا و بینا روشن است و روزى را در پیش دارد که با کمال دقت به حساب وى رسیدگى خواهد شد. این عقیده، کارى را در انسان انجام مىدهد که از دست صد هزار پلیس مخفى و مأمور آگاهى بر نمىآید؛ زیرا همه آنها از بیرون کار مىکنند و این نگهبان، نگهبان داخلى است که هیچ سرّى را نمىتوان از وى پوشانید.
همینطور پترسون و دوستانش بر این باورند که:
در ادیان، اعتقاد به جاودانگى و کسب آمادگى براى آن مشوّق و ممدّ فعل اخلاقى است. سخن گفتن درباره رستاخیز و قیامت، در واقع سخن گفتن درباره قدرت فائق آمدن بر گناه و رهایى انسان از گناه است.
به هر حال، دین با تبشیر و انذار و تأکید بر این نکته که انسان پاداش یا کیفر کارهاى نیک و بد دنیوى را در روز رستاخیز خواهد دید، انسان را ترغیب مىکند که مراقب رفتارهاى خویش باشد و خود را از لغزشها و جرمها که سبب گرفتارى او در روز رستاخیز خواهد شد، باز دارد.
پیام متن
دلیل کج روى برخى به ظاهر دین داران
پیام متن
منبع: پایگاه اطلاع رسانی سبطین
/س
مقالات مرتبط
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}